De groenste wijk van Leiden

voedselbos kinderen doen meeHet voedselbos in de Merenwijk is sinds zondag 24 februari weer twintig notenbomen rijker. Een clubje vrijwilligers heeft evenzoveel ontkiemende zaden geplant. De bomen zijn daarom gezaaid, niet geplant. Over enkele weken kunnen de piepjonge boompjes al hun kopje boven de grond uit steken. Vrucht dragen zal nog een paar jaar duren. "Maar daarna kunnen ze wel honderd jaar lang, of zelfs enkele honderden jaren, noten leveren voor wie dan leeft", zei Tim Seegers, initiatiefnemer van het voedselbos.

Beschermde natuur

De bedoeling is dat in het voedselbos de natuur haar gang kan gaan. Maar om de jonge aanplant te beschermen wordt de natuur een handje geholpen. De kwetsbare notenboompjes komen allemaal te staan naast een snelgroeiend boompje als bijvoorbeeld een populier, die in de eerste jaren wat schaduw en beschutting tegen de wind geeft. Ondergronds vinden bovendien boomwortels vaak enige steun van elkaar.

400 bomen en struiken

Aangeplant werden nu onder meer hazelnoten, walnoten, Japanse of Chinese notenbomen en ginkgo biloba. In totaal staan er volgens Seegers nu circa vierhonderd bomen en struiken in het bescheiden voedselbos, waaronder ongeveer 75 verschillende soorten. Of alle bomen de koude winters of droge zomers overleven, moet nog blijken. Mogelijk worden verloren bomen bijgeplant, misschien ook niet. Deels kan de natuur haar gang gaan, deels blijven mensen het bijsturen

Productie en ontmoeting

Het idee van een voedselbos is nog vrij nieuw. Er zijn in Nederland ook enkele grootschalige experimenten mee gaande. Hoe productief een voedselbos kan zijn, dus ook hoe rendabel het grondgebruik, zal de toekomst leren. Een belangrijk bijproduct is ook dat mensen er elkaar kunnen ontmoeten en dat zij samen leuke en nuttige dingen doen. Later in het jaar is het bijvoorbeeld nodig om te wieden of te snoeien.

Gezamenlijk oogsten

Maar er komen ook gezamenlijke oogstdagen, zeg Seegers. "We gaan dan samen plukken en eten of verwerken. Met sommige bessen kan dat al in juni, met noten is dat later. Hopelijk helpt dat gezamenlijk oogsten ook voorkomen dat sommige mensen voortijdig puur voor zichzelf komen oogsten." Erg vaal zal er dit jaar nog niet te halen zijn; de jonge appelbomen leverden afgelopen jaar bijvoorbeeld slechts enkele appels op.

Nuttige brandnetels

Het wieden en snoeien zal ook planmatig gedaan worden. De flinke bossen brandnetels zullen bijvoorbeeld niet allemaal worden weggehaald. "Dat zijn nuttige pionierplanten", verduidelijke Seegers. "Die geven beschutting tegen veel planten die nieuw opkomen. Na verloop van tijd verdwijnen die brandnetels vanzelf." Tot die tijd mogen mensen wel wat toppen van jonge brandnetels komen afknippen om ze als salade te eten - want dat kan echt.

 voedselbos overzicht instructie

Het voedselbos is nu nog, ondanks een stralend zonnige dag, winters kaal.

voedselbos zaaien voordoen

Voedselboswachter Tim Seegers doet voor hoe het aanplanten of zaaien gaat.

voedselbos thee na afloop

Na afloop napraten met thee, sap en noten.